آنچه باید از نخستین سد ایران بدانید

۲۹ اردیبهشت ۱۳۴۱ سد سفیدرود به‌عنوان نخستین سد ایران در نزدیکی شهر منجیل افتتاح شد. عملیات ساخت این سد از ۱۳۳۵ آغاز شده بود. ارتفاع این سد از کف رودخانه ۹۲ متر و طول تاج آن ۴۲۵ متر است.

سد سفیدرود پنج واحد تولید برق دارد که در مجموع بیش از ۸۷ مگاوات برق تولید می‌کند. قرارداد مطالعات این سد در تاریخ ۲۲/ ۱۱/ ۱۳۳۱ بین بنگاه مستقل آبیاری و مهندسان مشاور اتکو-افر «Etco-Ofer» منعقد شد.

تاکنون ۱۷۲ سد ملی در سطح ایران به بهره‌برداری رسیده که از این تعداد، ۱۹ طرح مربوط به قبل از انقلاب اسلامی و مابقی به بعد از انقلاب مربوط می‌شود؛ البته روند سدسازی در آن زمان، بسیار کند بود، به‌گونه‌ای‌که در دولت‌های اول و دوم تنها یک سد، در دولت سوم، سه سد و در دولت پنجم نیز دو سد مورد بهره‌برداری قرار گرفت. اما از دولت ششم و هفتم می‌توان به‌عنوان دولت‌های میانه‌رو در سدسازی یاد کرد، چراکه در هر کدام از آنها، تنها ۱۳ سد به بهره‌برداری رسید.

این در شرایطی است که پس از دولت ششم، با حجم وسیع سدسازی‌ مواجه شدیم، به‌طوری که تنها در دولت هشتم، ۳۵ سد به مدار بهره‌برداری وارد شد. در ادامه این روند، در دولت نهم، از اول مهرماه سال ۱۳۸۴ تا پایان شهریورماه سال ۱۳۸۸، بالغ‌ بر ۱۸ سد به‌بهره‌برداری رسید، در دولت دهم نیز تعداد ۳۹ سد تاسیس شد. پس از آن، عملکرد دولت در زمینه سدسازی مورد انتقاد قرار گرفت به‌طوری که دولت یازدهم، ۲۵ سد و دولت دوازدهم نیز تنها سه سد را به‌بهره‌برداری برساند. اما در مجموع طی این سال‌ها، ۱۷۲ سد به ظرفیت ۵۱۷۶۵ میلیون مترمکعب به ‌بهره‌برداری رسیده و براساس برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، اکنون ۶۷۲ سد در دست بهره‌برداری، ۱۲۰ سد در دست ساخت و ۱۷۶ سد در دست مطالعه قرار دارد.