نقش سدهای کشور در کنترل سیلاب‌های ویرانگر بهاری
نقش سدهای کشور در کنترل سیلاب‌های ویرانگر بهاری
به گزارش برقاب، پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو(پاون)،روزهای پایانی سال گذشته و اوایل سال جاری با ورود سامانه بارشی قدرتمند به کشور همراه بود و به دنبال آن، موج دیگری از بارش‌ها نیز عمدتا در روزهای ۵ و ۶ فروردین ماه رخ داد که این بارش‌ها با سیلاب‌های شدیدی در بخش‌هایی از کشور به ویژه بخش‌های غربی، جنوب غربی و مرکزی همراه بود. شدت این بارش‌ها به قدری بود که در برخی از ایستگاه‌های هواشناسی، بارش مشاهداتی از ۲۰۰ میلی‌متر نیز فراتر رفت (میانگین بارش سالانه کشور حدود ۲۵۰ میلی‌متر است که در نواحی یاد شده از این میزان نیز کمتر است). بارش‌های اواخر اسفند ۱۴۰۲ و دهه اول فروردین ۱۴۰۳ منجر به بروز سیلاب‌های نسبتا قابل توجه در بخش‌های وسیعی از کشور شد که در مواردی با خسارات مالی و جانی نیز همراه بود. این خسارات به ویژه در حوضه‌هایی که حجم مخزن قابل توجهی جهت ذخیره آب نداشته‌اند، ابعاد گسترده‌تری داشته است.
بر این اساس نقش سدهای مخزنی جهت تسکین و کنترل سیلاب‌های اخیر بسیار چشمگیر بوده است. در حوضه آبریز رودخانه کارون، سدهای زنجیره‌ای کارون۴، کارون ۳، شهید عباسپور و گتوند با مجموع حجم مخزن بیش از ۱۲ میلیارد مترمکعب، ظرفیت بسیار مناسبی جهت تسکین سیلاب‌های بزرگ ایجاد کرده‌اند. در سیلاب اخیر در حالی که این زنجیره سدها به پایین دست تنها ۱۲۰ میلیون مترمکعب (۷.۵ درصد آورد ورودی) داشته است و عمده سیلاب‌های ورودی در سدها ذخیره شده است، به عنوان نمونه، با توجه به پیش‌بینی سیلاب اواخر اسفند سال گذشته، از اواسط اسفند ماه با افزایش خروجی سد کارون۴ و تولید انرژی پاک برقابی، ایجاد حجم خالی مناسب در مخزن سد در دستور کار قرار گرفت. این موضوع، در حدفاصل دو سامانه بارشی نیز تکرار شد که در کنار تولید بیش از ۲۰۰ میلیون کیلووات ساعت انرژی پاک برقابی، منتج به صفر شدن سرریز سد و کنترل کامل سیلاب شد؛ به طوری که پیک لحظه‌ای سیلاب ورودی به سد کارون ۴ در اول فروردین ماه حدود ۲۰۵۰ مترمکعب بر ثانیه بوده درحالی که در همان لحظه خروجی این سد از سرریزها تقریبا صفر بوده است.
این موضوع در خصوص بهره‌برداری سدهای دیگر مانند سد داریان در استان کرمانشاه نیز به وضوح مشاهده می‌شود و با کمک پیش‌بینی‌های صورت گرفته حداکثر بهره‌برداری لازم از منابع آبی در راستای مدیریت سیلاب بدون هیچ‌گونه سرریز به همراه تولید برق به میزان حدود ۷۰ میلیون کیلووات ساعت صورت گرفته است.
در حوضه آبریز رودخانه زهره در استان کهگیلویه و بویراحمد، با بهره‌برداری از سد چمشیر امکان ذخیره بیش از ۲۶۰ میلیون مترمکعب آب با کیفیت مناسب در سیلاب اخیر فراهم شد. (کیفیت آب رودخانه زهره در فصول غیر سیلابی بسیار نامناسب است). در شرایط عدم وجود این سد، بخش قابل توجهی از سیلاب‌ها وارد دریا شده و از دسترس خارج میشد. این موضوع در کنار تسکین سیلاب با پیک لحظه‌ای بیش از ۱۲۰۰ مترمکعب بر ثانیه (با دبی خروجی سد به میزان ۹ مترمکعب بر ثانیه) اهمیت وجود مخازن ذخیره مناسب در حوضه آبریز رودخانه‌ها را نمایان می‌سازد.
ارسال دیدگاه