انواع سیم و کابل برق

تنوع انواع کابل برق از کابل مسی گرفته تا کابل آلومینیوم به قدری گسترده است که تمامی نیازهای ساختمانی، تجاری و صنعتی را پوشش می‌دهد. از کابل‌های ظریف مورد استفاده در لوازم الکترونیکی تا کابل‌های سنگین و مقاوم برای انتقال نیرو در ولتاژهای بالا، هر کدام دنیایی از مهندسی و فناوری را در خود جای داده‌اند.

انواع سیم و کابل برق را بشناسید؛ وقتی پای سیستم‌های الکتریکی به میان می‌آید، انواع سیم و کابل برق نقش مهمی را در ساختار اصلی این سیستم‌ها بر عهده دارند.

شاید در نگاه اول، این اجزای به ظاهر ساده فقط مجموعه‌ای از فلز و پلاستیک به نظر برسند، اما در واقع، آن‌ها شریان‌های حیاتی زندگی مدرن و ماشینی ما هستند. هر جا که روشنایی، حرکت، ارتباط و فناوری وجود دارد، ردپای این قهرمانان خاموش دیده می‌شود.

در این راهنما قصد داریم تا شما را با دنیای متنوع انواع کابل ها و سیم‌ها و کاربرد هریک از آن‌ها آشنا کنیم. پس با ما تا انتها همراه باشید.

سیم برق چیست؟

در بررسی انواع سیم و کابل برق ابتدا به تعریف سیم برق می‌پردازیم. سیم برق به زبان ساده، یک مسیر فلزی باریک است که برای جابه‌جایی جریان الکتریسیته از یک مکان به مکان دیگر استفاده می‌شود.

این رشته‌های رسانا که معمولاً از جنس مس یا آلومینیوم ساخته می‌شوند، ویژگی‌های خاصی دارند که باعث می‌شوند برق را به شکلی ایمن و با کمترین اتلاف انرژی منتقل کنند. در واقع، سیم‌های برق، جاده‌های نامرئی هستند که انرژی الکتریکی در آن‌ها جریان دارد و وسایل برقی ما را روشن می‌کنند.

کابل برق چیست؟

وقتی صحبت از این می‌شود که کابل برق چیست، باید بگوییم کابل‌های برق، شریان‌های ارتباطی دنیای الکترونیک و قدرت هستند که انرژی الکتریکی و داده‌ها را از مبدأ (مانند پست‌های مخابراتی یا تیرهای برق) به مقاصد مورد نظر ما منتقل می‌کنند. این تجهیزات حیاتی، بسته به نیاز و شرایط محیطی، به دو صورت اصلی هوایی یا سربار و زمینی استفاده می‌شوند.

انواع کابل برق

از انواع کابل برق بر اساس فاکتورهای مختلف می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

کابل برق بر اساس ولتاژ
کابل فشار قوی: برای انتقال برق در ولتاژهای بالا مثل نیروگاه‌ها (بالای ۳۰ کیلووات)
کابل فشار متوسط: برای توزیع برق در سطح شهرها با ولتاژ متوسط (اغلب بین ۱ کیلووات تا ۳۳ کیلووات)
کابل فشار ضعیف: انتقال برق در ولتاژ پایین مثل مصارف خانگی، تجاری و صنعتی (اغلب ۱۰۰۰ ولت)

انواع کابل برق بر اساس نوع کاربرد

کابل قدرت: برای انتقال جریان برق بالا
کابل کنترل یا ابزار دقیق: برای انتقال سیگنال‌های داده و کنترلی
کابل ساختمانی: برای سیم‌کشی داخلی
کابل مخابراتی: برای انتقال صوت و داده (تلفن/فیبر نوری)
کابل شبکه (LAN): برای اتصال کامپیوترها (Ethernet)
کابل کواکسیال: برای انتقال سیگنال تلویزیون و فرکانس بالا
کابل خودرو: برای سیم کشی خودرو
کابل ضد آتش: برای حفظ عملکرد در حریق
کابل خورشیدی: برای اتصال پنل‌ها به تجهیزات خورشیدی

انواع کابل برق بر اساس ساختار

کابل‌های مفتولی (Solid Core): دارای یک رشته هادی جامد هستند.
کابل‌های افشان (Stranded): دارای تعداد زیادی رشتۀ نازک هادی هستند که به هم تابیده شده‌اند.
کابل‌های نیمه‌افشان: ترکیبی از ساختار مفتولی و افشان دارند.
کابل‌های شیلددار (Shielded): دارای لایه‌ای محافظ (شیلد) برای کاهش تداخلات الکترومغناطیسی هستند.
کابل‌های زره‌دار (Armored): دارای لایۀ محافظ مکانیکی (زره) برای مقاومت در برابر ضربه و فشار هستند.

انواع کابل برق بر اساس عایق

با عایق PVC: رایج برای فشار ضعیف
با عایق XLPE: خواص الکتریکی/حرارتی بهتر از PVC
با عایق EPR: انعطاف‌پذیر، مقاوم به حرارت/رطوبت
با عایق سیلیکون: مقاومت حرارتی عالی

انواع سیم برق

انواع سیم برق را می‌توان بر اساس فاکتورهای مختلفی دسته‌بندی کرد، اما رایج‌ترین روش‌ها بر اساس نوع هادی و ساختار آن‌هاست. اگرچه سطح مقطع، نوع عایق و رنگ عایق نیز در انتخاب انواع سیم برق باید مورد توجه قرار گیرند. در اینجا به برخی از مهم‌ترین انواع سیم برق اشاره می‌کنیم:

انواع سیم برق بر اساس هادی

سیم مسی: مس به دلیل رسانایی الکتریکی بسیار خوب، انعطاف‌پذیری بالا و مقاومت در برابر خوردگی، پرکاربردترین ماده برای ساخت سیم‌های برق است. از کاربرد این نوع سیم می‌توانیم به سیم‌کشی ساختمان‌ها، لوازم الکتریکی، مدارهای الکترونیکی و تقریباً تمام کاربردهای الکتریکی رایج اشاره کنیم.

سیم آلومینیومی: آلومینیوم رسانایی کمتری نسبت به مس دارد و انعطاف‌پذیری آن نیز کمتر است، اما وزن سبک‌تر و قیمت پایین‌تری دارد. همچنین در برابر خوردگی مقاوم است. از این سیم بیشتر در خطوط انتقال هوایی برق در ولتاژهای بالا به دلیل وزن کم و هزینه پایین‌تر استفاده می‌شود.

انواع سیم برق بر اساس ساختار

سیم مفتولی: از یک تک رشتۀ ضخیم از جنس مس یا آلومینیوم تشکیل شده است. سیم مفتولی بیشتر در سیم‌کشی‌های ثابت ساختمان‌ها، داخل لوله‌ها و داکت‌ها، و برای اتصالات دائمی استفاده می‌شود.

سیم افشان: از تعداد زیادی رشتۀ نازک از جنس مس یا آلومینیوم که به هم تابیده شده‌اند، تشکیل شده است. سیم افشان در تجهیزات متحرک، لوازم خانگی، کابل‌های انعطاف‌پذیر و جاهایی که نیاز به لرزش و خمش وجود دارد، استفاده می‌شود.

سیم نیم افشان: ترکیبی از سیم مفتولی و افشان است. معمولاً از چند رشتۀ ضخیم‌تر تشکیل شده که انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به مفتولی و استحکام بیشتری نسبت به افشان دارد. این نوع از انواع سیم برق، کاربردهای متنوعی دارد و می‌تواند حد واسط بین سیم‌های مفتولی و افشان باشد، مثلاً در برخی از سیم‌کشی‌های داخلی ساختمان یا اتصالات با خمش متوسط استفاده شود.

تفاوت سیم و کابل برق

برای آشنایی بیشتر با تفاوت سیم و کابل برق توصیه می‌کنیم به جدول زیر نگاهی بیندازید:

جنبه	سیم برق	کابل برق
تعریف	یک هادی منفرد معمولاً از مس یا آلومینیوم ساخته می‌شود.	گروهی از دو یا چند هادی عایق که به هم پیچیده شده‌اند.
ساختار	یک هسته فلزی جامد یا رشته‌ای است.	چندین سیم با هم جمع و اغلب عایق‌بندی شده‌اند.
عایق	ممکن است عایق شده باشد یا نباشد.	برای حفاظت و ایمنی همیشه عایق‌بندی شده است.
انعطاف‌پذیری	به دلیل ساختار تک هسته‌ای انعطاف‌پذیری کمتری دارد.	انعطاف‌پذیرتر است زیرا از چندین رشته تشکیل شده است.
کاربرد	برای اتصالات الکتریکی ساده مناسب است.	برای کاربردهای پیچیده و سنگین الکتریکی استفاده می‌شود.
هزینه	به طور کلی به دلیل ساخت و ساز ساده‌تر ارزان‌تر است.	به دلیل عایق و پیچیدگی بیشتر گران است.

نکات مهم هنگام خرید انواع سیم و کابل برق

سیم‌ها و کابل‌های برق از سیم‌کشی منازل گرفته تا دستگاه‌های کوچک الکترونیکی، در همه جا دیده می‌شوند. اگرچه سیم و کابل مفاهیم متفاوتی دارند و نباید با یکدیگر اشتباه گرفته شوند، اما هر دو نقش اساسی در انتقال الکتریسیته دارند.

مهم است که در انتخاب سیم و کابل به برند سازنده و اعتبار آن توجه کنیم. برای مثال سیم و کابل خراسان و اعتماد کابل البرز یکی از بهترین مثال‌ها در این زمینه هستند. اما از دیگر نکات مهم هنگام خرید انواع سیم و کابل باید به موارد زیر اشاره کنیم: