گزارش پاون از بحران فرونشست زمین در جهان؛

فرونشست زمین در شهر «دهلی»

شهر دهلی هند از جمله بزرگ‌ترین و مهم‌ترین شهر‌های جهان است که اکنون با پدیده خطرناک فرونشست زمین دست و پنجه نرم می‌کند، بحران خسارت باری که دانشمندان عامل اصلی آن را توسعه شهرنشینی و برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی عنوان می‌کنند.

به گزارش برقآب و پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)، مجله علمی نیچر در یکی از گزارش‌های قابل تأمل خود که پیرامون پدیده فرونشست زمین منتشر شده است، به موضوع ارتباط مستقیم برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و تشدید پدیده فرونشست در پایتخت کشور هند پرداخته و بر اساس یک مطالعه دانشگاهی نوشته است: برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی به دلیل افزایش جمعیت یکی از دلایل اصلی فرونشست زمین در شهر دهلی و اطراف آن محسوب می‌شود.

بر اساس این مطالعه علمی، استخراج بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی منجر به فرونشست خطرناک زمین در مناطقی مانند کاپاشرا (مقر اداری و یکی از سه بخش فرعی ناحیه جنوب غربی دهلی) اطراف فرودگاه بین المللی دهلی و منطقه‌ای به نام فریدآباد (در ایالت هاریانا) شده است.

۱۰۰ کیلومتر از مساحت دهلی با پدیده فرونشست درگیر است

مستند به این مطالعه بررسی‌های دقیق نشان می‌دهد که در حاضر مساحتی بالغ بر ۱۰۰ کیلومتر مربع در شهر دهلی و اطراف آن اکنون در معرض فرونشست جدی قرار دارند و تنها در منطقه کاپاشرا سالانه بیش از ۱۱ سانتی متر و در فریدآباد نیز سالانه بیش از ۳ سانتی متر فرونشست زمین رخ می‌دهد.

همچنین در هر دو منطقه مورد اشاره بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۰ فرونشست فزاینده‌ای نسبت به دوره‌های گذشته به ثبت رسیده است که این موضوع با میزان کاهش آب‌های زیرزمینی ارتباط مستقیمی دارد.
بر اساس این مطالعات در مقابل آنچه که در مناطقی، چون کاپاشرا و فریدآباد رخ داده است، منطقه دوارکا (یک منطقه مسکونی در هند در گجرات) در گذشته فرونشست شدیدی را ثبت کرده بود، اما اکنون به حالت تثبیت درآمده است و پژوهشگران عقیده دارند این اتفاق به دلیل مدیریت آب‌های زیرزمینی و استفاده از آب‌های سطحی به جای آب‌های زیرزمینی محقق شده است.

آسیب پذیری دهلی بابت پدیده فرونشست بسیار جدی است

رایان اسمیت، یکی از اساتید دانشگاه میزوری پیرامون این مطالعات به مجله نیچر گفت: با توجه به برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و تحت فشار قرار گرفتن آبخوان‌های دهلی و با توجه به اینکه خاک این منطقه رسی است، میزان آسیب پذیری از محل فرونشست زمین در این شهر بسیار جدی است و پیش‌بینی می‌شود در آینده نزدیک آسیب‌های قابل توجهی از این محل به ساختمان ها، پل ها، خطوط لوله، راه آهن و کانال‌ها وارد شود.

فرانچسکا سیگنا، محقق ارشد در موسسه علوم جوی و آب و هوایی هند نیز در مورد این مطالعات بیان کرد: هند اکنون بالاترین میزان برداشت سالانه آب زیر‌زمینی را در جهان به خود اختصاص داده است و در بسیاری از مناطق به شدت مستعد فرونشست است.

این پژوهشگر با اشاره به خطرات بسیار جدی که متوجه حیات میلیون‌ها شهروند در شهر دهلی است، افزود: باید با کمک فناوری‌های علمی و داده‌های ماهواره‌ای تغییرات زمین را به صورت دقیق رصد کنیم و هر کجا که دچار بحران کم آبی و فرونشست می‌شود را شناسایی و به سرعت مورد ارزیابی قرار دهیم.

وی در مورد نتایج مطالعات انجام شده در مورد شهر دهلی تأکید کرد: یکی از نکات جالب توجه در مورد پدیده فرونشست زمین در دهلی این است که هر کجا فرونشست زمین مشاهده می‌شود، درست در همانجا ما شاهد توسعه مراکز صنعتی و رشد سریع جمعیت و نیز سکونتگاه‌های زاغه‌ای هستیم که این مهم به نوعی تأیید کننده این واقعیت است که فرونشست زمین غالباً با فرایند توسعه شهری و برداشت بی رویه از آب‌های زیرزمینی ارتباط دارد.

آبیجیت موکرجی، یکی از اساتید هیدرژئولوژی در شهر دهلی نیز با تأکید بر نقش بسیار زیاد برداشت آب بر پدیده فرونشست زمین به نیچر گفت: فرونشست زمین بیشتر در شهر‌هایی که بر روی رسوبات نرم ساخته می‌شود و برداشت زیاد آب دارند مشاهده می‌شود و شهر دهلی نیز یکی از این نمونه هاست.

این استاد دانشگاه در مورد مصادیق دیگر فرونشست زمین از این طریق بیان کرد: شهر‌های ساحلی مانند خولنا و کلکته، براهماپوترا و هانوی در هند، کالیفرنیا در آمریکا، مکزیکوسیتی در مکزیک و چندین شهر در ایران و شمال شرق چین از مصادیق فرونشست از این مسیر هستند.

راهکارهای پیشنهادی برای مقابله با فرونشست زمین در دهلی

مجله نیچر در پایان گزارش خود به ارائه راهکارهایی برای مقابله با آسیب‌های پرداخته است و مستند به مطالعات انجام شده دانشمندان پیرامون بحران فرونشست زمین در شهر دهلی هند از مجموعه اقداماتی چون شارژ مجدد آب‌های زیرزمینی، تغذیه مدیریت شده سفره‌های آب زیرزمینی، احیای دریاچه‌ها، جلوگیری از پمپاژ غیرقانونی آب‌های زیرزمینی، کاشت گیاهان با نیاز آبی کم و مهار آب‌های سطحی و سیلاب‌ها به عنوان راهکار‌های اصلی برای مقابله با تشدید پدیده فرونشست و جلوگیری از پیامد‌های ویرانگر آن یاد کرده است.