خشکسالی و بدعهدی افغانستان هم مانع خدمات رسانی وزارت نیرو نشد
با وجود خشکسالی و کمبود منابع آبی و بدعهدی افغانستان در تحقق حق آبه هامون از هیرمند، وزارت نیرو به صورت ویژه در حال ارائه خدمات و اجرای طرحهای آبرسانی در سیستان است.
به گزارش برقآب، به نقل از روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان، سیستان؛ منطقهای که روزگاری انبار غله ایران بود و انعکاس رنگ آسمان در زلالی آب دریاچه هامونش زیبایی منحصربفردی به آن بخشیده بود.
همان منطقهای که محال هست جولان ماهیها، توتن سواری، شنا، صید و صیادی و … از ذهن قدیمیترهای آن پاک شود، سالهاست تنها پهنه خشک هامون، قایقهای رنگ و رو رفته و خاک گرفته، گرد و خاک و سرفههای مداوم ناشی از ریزگردها در آن نمایان است و دیگر خبری از سرزندگی دریاچه بزرگ شرق نیست.
وضعیتی که دلیل آن خشکسالی و مسدود شدن راههای ورود آب در هیرمند است، حق آبهای که سال ۱۳۵۱ در زمان پهلوی دوم و از ترس افزایش نفوذ کمونیسم در افغانستان قراردادش میان ایران و افغانستان امضا و قرار شد، سالانه حدود ۸۰۰ میلیون متر مکعب آب از آن کشور وارد هیرمند شود.
تفاهمنامهای ۵۰ ساله که طرف افغانستانی از اوایل دهه ۷۰ به بعد به آن پایبند نشد و سالهاست ذخایر چاهنیمهها تنها منبع تامین آب مردم منطقه است و طی این مدت چارهای دیگر از سوی دولتهای گذشته برای روزهای کم آبی منطقه اندیشیده نشد.
اما بر خلاف آن، دولت سیزدهم با نگاهی ویژه به دنبال روشهایی برای تامین آب در منطقه و رفع مشکل بزرگ مردم این دیار است، پیگیریهایی که بیشک امیدواریهایی را در دل آن ها ایجاد میکند.
“علیرضا قاسمی” مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان، با تاکید بر این که طی چند دهه اخیر از آنجایی که هیرمند آوردی نداشت ذخیرههای چاهنیمه برای شرب و حتى تامین بخشی از آب کشاورزی مورد استفاده قرار میگرفت، اضافه کرد: اوج خشکسالی سیستان و عدم تحقق حقآبه و ورود آب به سیستان با بهرهبرداری بند کمالخان در افغانستان شروع شد.
وی ادامه داد: با وجود وابستگی به چاهنیمهها و هیرمند، طی چند دهه اخیر برای ایجاد منابع آبی دیگر به منظور تامین آب شرب چاره اندیشی نشد و همه ذهنها به برداشت آب از چاه نیمهها معطوف بود، بنابراین برای تامین آب شرب شهری و روستایی از چاه نیمهها، ۲ واحد تصفیهخانه و خطوط انتقال و مخازن ذخیره احداث شد.
مدیرعامل شرکت آب وفاضلاب سیستان و بلوچستان با بیان این که درحال حاضر از طریق ۴۵۰۰ کیلومتر خطوط انتقال و شبکه توزیع، انتقال آب برای شهرها و روستاها به میزان ۱۸۰۰ لیتر در ثانیه توزیع میشود، اظهار کرد: از این میزان ۱۰۶۰ لیتر برای روستاها و تعدادی از شهرها از طریق طرح روستایی و ۷۴۰ لیتر برای شهرهای زابل، زهک، هامون، هیرمند و نیمروز از طریق طرح آبرسانی شهری منتقل میشود.
توزیع آب به شهرها و روستاهای سیستان بیوقفه ادامه دارد
قاسمی گفت: با وجود مشکل در تأمین آب، ولی انتقال و توزیع در شرایط کنونی با همه امکانات و تجهیزات موجود و از طریق زیرساختهای آبرسانی بدون هیچگونه وقفهای صورت میگیرد.
وی اضافه کرد: از سال ۱۴۰۱_۱۴۰۰ که تامین آب سیستان با خطر جدی مواجه شد، استفاده از ذخایر موجود در اولویت قرار گرفت، به گونهای که آب از چاه نیمههای۴ و ۲ به ۳ و ۱ توسط قرارگاه سازندگی سپاه پاسداران منتقل شد.
وی ادامه داد: از نیمه سال ۱۴۰۱ موضوع استفاده از منابع جایگزین برای سیستان مصوب شد، هرچند در این میان چاههای ژرف به عنوان طرحهای مطالعاتی روند خود را طی میکرد.
تلاش برای استفاده از منابع آب زیرزمینی غرب، شمال غرب و منابع زیرسطحی جنوب شرق سیستان؛
به گفته وی، استفاده از منابع آبی غرب سیستان در سفر اعضای کمیسیون عمرانی مجلس به سیستان توسط مدیرعامل شرکت مهندسی آبفای کشور بر اساس مطالعات و مستندات ارائه شده مطرح و در آذرماه سال گذشته طرح اضطراری سیستان با استفاده از منابع آبی هامون صابری در فاز یک و استفاده از منابع آبی دشت شیله و بندان و منابع زیرزمینی جنوب شرق سیستان (در فاز ۲) مصوب شد.
قاسمی تصریح کرد: متاسفانه اتکا به استفاده از آبهای سطحی در سیستان که از خارج کشور تامین میشود به حداقل رسید به گونهای که هیچ آوردی از هامون صابری و فراهرود وارد ایران نشد، اما وجود منابع آبی زیرزمینی قابل اتکا به منطقه دشتک میتواند بخش اعظمی از کمبود آب را جبران نماید؛ منابعی که به همت کارشناسان منابع آب این شرکت شناسایی شده و هماکنون چاههای دستگاهی با عمق متوسط در حال حفاری است.
وی ادامه داد: پیشبینی میشود با حفر حداقل ۳۰ حلقه چاه در این دشت در دو فاز اجرایی شامل دشتک تا شیله و دشتک تا نوار مرز واقع در منطقه لواریاب که امکان توسعه نیز دارد و تکمیل خط دوم انتقال آب چاهنیمه به زاهدان آب را به سیستان منتقل کرد به گونهای که با خطوط موجود و خط دوم انتقال به چاه نیمه ۳ انجام و از آنجا با خطوط انتقال موجود تامین آب برای سیستان صورت خواهد گرفت.
به گفته قاسمی، با فرض برداشت ۳۰ لیتر بر ثانیه آب از هر حلقه چاه و ۸۰ درصد شیرینسازی، امکان انتقال یک مترمکعب برای شرب سیستان فراهم می شود که ۶۰ درصد نیاز آبی سیستان در پیک مصرف را تامین خواهد کرد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان گفت: با برداشت آب از طریق چاههایی که توسط شرکت سهامی آب منطقهای در جنوب شرق دشت سیستان در حال حفر و تجهیز است و همچنین برداشت و انتقال آب از منطقه بندان، آب شرب سیستان در شرایط فعلی از منابع آب زیرزمینی تامین خواهد شد.
اجرای برنامههای کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت برای سیستان؛
قاسمی عنوان کرد: با وجود شرایط سخت منطقه، اما نیروهای پرتلاش آبفای سیستان و بلوچستان دست از تلاش برنداشته اند و به صورت شبانه روزی در حال اجرای طرحهایی هستند که برای کاهش مشکلات ناشی از محدودیت های آبی برنامهریزی شده است.
وی در این باره بیان کرد: این شرکت برنامههای مختلفی برای تامین آب پایدار در منطقه سیستان در دستور کار قرار داده که به عنوان طرحهای کوتاه مدت و اضطراری، میان مدت و بلند مدت تعریف شده و در حال اجراست.
وی با اشاره به بخشی از این اقدامات گفت: اجرای خطوط انتقال طرح جامع بازنگری آبرسانی روستایی برای کلیه روستاهای دشت سیستان در قالب جهاد آبرسانی با زونهای فشاری مستقل به منظور انتقال آب مطمئن به کلیه نقاط سیستان و توسعه چاههای ژرف با نصب آبشیرینکن برای چاههای ۱و ۲ و ارتقای آبشیرینکن چاه ژرف شماره ۳ از جمله این اقدامات است.
وی افزود: همچنین احداث مخازن جدید در سایت چاههای ژرف رامشار با هدف امکان برداشت آب خیلی بیشتر از چاهها، با توجه به شروع حفر چاههای ژرف جدید در دستور کار است و احداث آبشیرینکن جدید در محل سایت ایستگاه پمپاژ در محل سه راهی دشتک جهت شیرین سازی آب و تکمیل خط انتقال آب چاه نیمه تا شهر سوخته به منظور انتقال آب از دشتک (چاههای شیله و هامون هیرمند) از دیگر برنامههای میان مدت آبفا در شمال استان است که همزمان با طرحهای اضطراری و فوری در دست اجرا قرار دارد.
ارسال دیدگاه