تابستان خشک و کم آب ۱۴۰۰

در خراسان رضوی آب و هوای گرم و خشک و پائین بودن میانگین بارش ها در قیاس با جهان و حتی کشور ، موضوع آب را به یک چالش جدی و بحث برانگیز تبدیل کرده است، برداشت های بی حد و حساب از منابع زیرزمینی به عنوان تنها منبع تامین آب شرب و غیر شرب […]

در خراسان رضوی آب و هوای گرم و خشک و پائین بودن میانگین بارش ها در قیاس با جهان و حتی کشور ، موضوع آب را به یک چالش جدی و بحث برانگیز تبدیل کرده است، برداشت های بی حد و حساب از منابع زیرزمینی به عنوان تنها منبع تامین آب شرب و غیر شرب در ۳۷ دشت استان ، ساکنان شهرها و روستاها را ناخواسته  درگیر معضلات ریز و درشت کمبود آب نموده و قطعا ادامه این روند شرایط ناگواری در حوزه آب برای همگان رقم خواهد زد.

آب شرب مورد نیاز سه میلیون و ۳۰۰ هزار نفر جمعیت شهری و روستایی تحت پوشش خدمات آبفا در خراسان رضوی از منابع زیر زمینی تامین می شود منابعی که حیات آن ، در گرو بارش های مستمر و فزآینده است ولی متاسفانه آمارهای تکان دهنده نشان از  کاهش  ۵۰ درصدی نزولات آسمانی به ویژه در سال آبی جاری نسبت به سال قبل دارد که این مسئله از یک سو و تغییر ماهیت بارش ها از برف به باران عملا دشت های تشنه استان را تشنه تروبرداشت های بی رویه وعدم استفاده از روش های نوین آبیاری در حوزه کشاورزی هم  شرایط ناگوارموجود را تشدید کرده است به گونه ای که در تابستان امسال و پیک مصرف ۲۲ شهر و ۲۳۰ روستای استان با تنش آب شرب مواجه خواهند شد لذا برای گذر از تنش آبی ۱۴۰۰ شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی حفر ۷۰ حلقه چاه با اجرای ۱۵۰ کیلومتر خط انتقال وساخت ۲۷هزار متر مکعب مخزن ذخیره آب را را با نیاز اعتباری سه هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال در دستور کار قرارداده که بخشی از آن از منابع داخلی و مابقی از محل اعتبارات ماده ۵۶ تامین خواهد شد.

ولیکن استفاده از آب شرب در برخی روستاهای استان برای دام و آبیاری باغات روند مصرف سرانه را به بیش از ۴۰درصد رسانده و فشار مضاعفی را متوجه  سفره های زیرزمینی نیمه جان استان کرده است ،بگونه ای که طبق آمارها بیش از یک میلیاردویکصد میلیون مترمکعب آب از سفره های زیرزمینی  اضافه برداشت شده که خود این امر بسیار نگران کننده است بالاخص در شرایطی که بارش های زمستانی بسیار کم وبارش باران نیز به اندازه کافی نمیباشد برداشتهای زیاد که در قالب حفر چاه با اعماق زیاد وپمپاژ از دل خاک  که با هدف تأمین آب پایداروجلوگیری از بی آبی هموطنانمان توسط این شرکت در راستای تحقق  وظایف ذاتی انجام میشود گرچه معضل کمبود آب را موقتاًَ برطرف مینماید اما میتواند منجر به معضلی بزرگترشود که آن بی آبی گریبانگیر در آینده ای نزدیک است.

این نکته قابل تأمل است که در بسیاری از کشورها با و جود برخورداری از منابع غنی آبی ، طرح های کنترلی به اجرا درآمده تا مشترکان با روشهای نادرست آب مصرف نکنند و مطابق الگو تعیین شده رفتارمناسب  داشته باشند ولی در کشورما با این سوابق خشکسالیها وکم آبی هابه دلیل ارزان بودن قیمت آب ، شیوه بد مصرف کردن برای گروهی از مشترکان به یک روند مبدل شده است.

این گروه از مصرف کنندگان تنها زمانی به اهمیت وجایگاه آب پی  می برد که با قطعی آب مواجه شوند ، به عبارت دیگر مصرف کنندگان وحتی برخی از متولیان خود را درقبال آب مسئول نمی دانند وحتی به آخر وعاقبت این شرایط وآینده آب خیلی اهمیت نمی دهند تا با ایجاد یک همگرایی وهماندیشی  واتخاذ تصمیمات آگاهانه ودرست بتوانند کمی ازبحران خشک شدن دشتها وبی آبی فراگیر جلوگیری نمایند

شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی  در راستای صیانت از منابع آب شرب که غیر قابل تجدید نیز هستند فعالیت های گسترده ای را جهت اطلاع رسانی وآگاهی بخشی از طریق رسانه ها ،مطبوعات ،صدا وسیما فضای مجازی انجام داده وبا همکاری نهاد هایی چون آموزش وپرورش و دانشگاه ، سازمان های مردم نهاد ،  بسیج وسپاه واستفاده از ظرفیت بانوان ،روحانیون به ویژه ائمه جمعه و جماعت  و گروهای دیگر در تلاش است با فرهنگ سازی وآموزش همگانی رفتار و روش بد مصرفی آب را  برای مشترکان خود تغییر داده و آن ها را متوجه این موضوع کند که آب موجود صرفا برای مصرف زمان حال نیست بلکه آیندگان و نسل های بعد هم به عنوان وارثان ما حق استفاده از این منابع خدادادی را دارند و نباید با اسراف این حق را از آنان دریغ کنیم.