افت فشار یا قطعی‌های مکرر آب در پی عدم مدیریت مصرف صحیح

مدیر روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب استان قزوین گفت: شرکت آب و فاضلاب استان طبق قانون برنامهٔ قطعی آب را در استان به هیچ عنوان ندارد و این قطعی‌ها مانند برق پیش‌بینی شده نیستند. عدم مدیریت مصرف آب و برق و نیز نصب ناصحیح پمپ در ساختمان‌ها، موجب افت فشار یا قطعی‌های مکرر آب می‌شود.

در پی درخواست های مکرر روزهای اخیر بابت قطعی‌های طولانی مدت آب در مناطق بالاشهر قزوین نظیر ملاصدرا و پونک مبنی بر پیگیری این مسئله و حل مشکل، سید محمدحسین ابوترابی، مدیر روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب استان قزوین پیرامون این موضوع توضیح داد.

شرکت آب و فاضلاب استان طبق قانون برنامهٔ قطعی آب را در استان به هیچ عنوان ندارد و این قطعی‌ها مانند برق پیش‌بینی شده نیستند، اما به‌دلیل این‌که امسال فصل گرما زودتر از سال‌های گذشته آغاز شده و ما عملاً از اوایل خرداد ماه وارد هوای تابستان شده‌ایم، به همین دلیل مصارف علی‌الخصوص در بحث استفاده از کولرهای آبی بالا رفته است. کولرهای آبی مصرف آب خانوار را به اندازهٔ یک نفر در شبانه‌روز بالا می‌برند، به این معنا که اگر یک خانواده‌ای سه نفر باشند و از کولر آبی استفاده کنند، نفر چهارم آن‌ها کولر آبی است که حدود ۱۵۰ الی ۱۶۰ لیتر در شبانه‌روز آب مصرف می‌کند. اکثر خانواده‌ها نیز از کولرهای آبی استفاده می‌کنند و این باعث می‌شود مصرف آب ناخودآگاه بالا برود و برخی مناطق بالاشهر با افت فشار یا قطعی آب مواجه شوند. هم‌استانی‌های عزیز می‌توانند با نصب سایه‌بان بر روی کولرها به کاهش ۱۰ الی ۱۳ درصدی مصرف آب کمک می‌کند.

از دیگر مسائلی که در گرم شدن هوا با آن روبرو هستیم، بحث استحمام است. اگر مردم در ایام غیر گرما در هفته ۲ الی ۳ بار استحمام می‌کنند، با گرم شدن هوا استحمام‌ها به‌صورت روزانه اتفاق می‌افتد. مردم در هنگام استحمام باید مصرف آب را مدیریت کنند و زمان حضور خود در حمام را کوتاه‌تر کنند و دائماً از ابتدا تا انتهای استحمام دوش آب را باز نگذارند. یکی دیگر از مسائل موجود این است که اغلب کولرهای آبی، نشتی آب دارند و نیاز به تعمیرات و رفع نشتی دارند، اما متأسفانه ما به این مسئله نیز توجهی نمی‌کنیم. حتی با آب باقی‌مانده از شست‌وشوی سبزیجات و میوه‌ها نیز می‌توان باغچه‌ و گلدان‌ها را آبیاری کرد و از این طریق در مصرف آب صرفه‌جویی کرد. یکی دیگر از مسائلی که باعث هدر رفت آب می‌شود، شستشوی ناصحیح و مداوم ماشین، حیاط و یا پیلوت ساختمان‌ها است. این موارد از جمله عادات غلطی هستند که متأسفانه در فرهنگ ما وجود دارند. همهٔ این‌ها باعث مصرف بیش از حد آب می‌شوند. از سوی دیگر پایین بودن آب‌بها نیز موجب شده ما نسبت به مصرف صحیح آب بی‌توجه باشیم. هزار لیتر آب یعنی یک مترمکعب آب طبق تعرفهٔ فعلی حدود ۴۰۰ تومان است. شاید یکی از دلایل عدم مدیریت مصرف آب همین پایین بودن آب‌بها باشد. در قدیم که مردم برای تأمین آب در مضیفه بودند قدر تک‌تک قطرات آب را می‌دانستند، اما اکنون با توجه به سهولت دسترسی به آب، متأسفانه قدر این نعمت الهی را نمی‌دانیم.

حتی سیفون‌های فرنگی و دیواری سرویس‌های بهداشتی نیز حجم بالایی از آب را می‌گیرند، لازم است داخل این سیفون‌ها یک بطری خانواده آب قرار داده شود که حجم آب کمتری در داخل مخزن سیفون قرار بگیرد و در نهایت آب کمتری وارد فاضلاب شود و هدر برود. ما تلاش کرده‌ایم با استفاده از ظرفیت صداوسیما و رسانه‌های دیگر به زبان‌های مختلف و حتی به زبان طنز این موضوعات را به مردم گوشزد کنیم. لازم است مردم ما شیوه‌های مصرف خود را تغییر دهند، ما نمی‌گوییم مردم آب مصرف نکنند، اما باید در این فصل از سال مصارف خویش را مدیریت نمایند. برای نمونه در ساعات اوج مصرف یعنی در ساعات ۱۲ الی ۱۶ از وسایل پرمصرف نظیر اتو، ماشین لباسشویی، جاروبرقی، مایکروفر، کولر و سولاردوم کمتر استفاده کنند و یا اصلاً استفاده نکنند. نباید در ساعات اوج بار از این وسایل استفاده شود، زیرا انرژی برق و آب به یکدیگر متصل هستند و زیاده‌روی در مصرف برق، موجب افت فشار آب نیز می‌شود.

زمانی که مصرف بالا می‌رود شرکت آب و فاضلاب باید شبکهٔ شهری را مدیریت کند و ما باید تعدیل و تنظیم فشار را در شبکه انجام دهیم. ااین مسائل باعث می‌شود خانواده‌هایی که در طبقات بالاتر زندگی می‌کنند به‌صورت ناخواسته با کمبود و یا حتی قطعی آب مواجه شوند. طبق قانون، شرکت آب و فاضلاب موظف است تا طبقهٔ دوم را تأمین آب کند، برای طبقهٔ دوم به بالا لازم است در ساختمان‌ها پمپ نصب شود تا بتواند آب را به طبقات بالاتر برساند. یکی از مسائلی که موجب قطعی آب یا افت فشار می‌شود، نحوهٔ نصب پمپ در ساختمان‌ها است. در برخی از ساختمان‌ها، پمپ به‌صورت مستقیم به کنتور وصل شده است. زمانی که پمپ به‌صورت مستقیم به کنتور بسته می‌شود، این امر موجب می‌شود طبقهٔ سوم آب سایر واحدها را از کوچه به سمت خود مکش کند. در چنین شرایطی شاهد این هستیم که حتی طبقات اول و دوم نیز با افت شدید فشار آب یا قطعی آب مواجه می‌شوند، زیرا نصب پمپ به‌صورت اصولی انجام نشده است. لازم است آب وارد ساختمان و پیلوت و سپس وارد مخزن پمپ شده و در نهایت به طبقات مختلف پمپاژ شود. در صورت غیر اصولی بستن پمپ در ساختمان‌ها و بستن پمپ بلافاصله پس از کنتور، فشار آب واحدهای پایینی ضعیف شده و حتی احتمال مواجه شدن با قطعی آب نیز می‌رود. جهت حل این مشکل، شرکت آب و فاضلاب طی چند سال اخیر با نظام مهندسی تفاهم‌نامه‌ای را برای ساختمان‌های جدید منعقد کرده است که مهندسین تأسیسات باید زمانی تأسیسات ساختمان را تأیید کنند که پمپ‌ها مخزن داشته و به‌صورت اصولی بسته شده باشند. متأسفانه بعضاً این موارد رعایت نمی‌شود و در نهایت مردم تصور می‌کنند اداره آب، آب مناطق مختلف را قطع یا فشار آب را کم می‌کند. علی‌الخصوص این اتفاقات در بالاشهر قزوین بیشتر رخ می‌دهد، چون قزوین شیب دارد و مناطقی مانند ملاصدرا، پونک و مینودر نسبت به پایین شهر در سینه‌کش کوه قرار دارند، این افت فشار در بالاشهر حتی زمانی که ما فشار آب را تنظیم می‌کنیم، باز هم محسوس است.

همکاران ما طی پروژه‌ای در حال اصلاح شبکه هستند تا این مشکل مردم نیز به‌صورت ناحیه به ناحیه حل شود. اکنون همکاران ما در حال اصلاحی در منطقهٔ جانبازان-خیابان ایران هستند تا فشار آب در این منطقه افزایش یافته و آب این منطقه تقویت شود. حدود ۲ ماه است که این پروژهٔ اصلاحی در حال انجام است و همکاران ما در حال تقویت و اصلاح لوله‌ها هستند و طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته طی ۱۰ روز آینده این پروژه به اتمام می‌رسد و مشکل مردم این منطقه تا حدود زیادی رفع می‌شود. اگر مردم در مصرف روزانهٔ خود حتی درصد کمی صرفه‌جویی کنند، کمک شایانی به مخازن آب ما می‌کنند تا ما بتوانیم فشار آب را بالا ببریم که آب مناطق بالادست نیز پرفشار باشد. همه باید دست به دست هم بدهیم و این مسئله تنها بر عهدهٔ اداره آب نیست که بتواند آن را مدیریت کند، البته اداره آب با اصلاح شبکه در حال رفع مشکل است، اما اگر مردم مصارف خود را مدیریت کنند، فشار آب بدون اصلاح شبکه نیز افزایش می‌یابد و اگر مردم مشارکت نکنند و مصارف خود را مدیریت نکنند، در صورت اصلاح شبکه نیز مشکلات به قوت خود باقی خواهد ماند.

مدیر روابط عمومی آبفا در مورد افت فشار آب گفت: عوامل مختلفی در افت فشار آب و یا قطعی آب دخیل هستند که یکی از آن‌ها به گرفتگی شبکه بر می‌گردد. مشترکین ما باید در صورت بروز مشکل افت فشار آب یا قطعی آن، با سامانهٔ ۱۲۲ تماس حاصل کنند، این شماره در هر ساعتی از شبانه‌روز پاسخگوی حوادث و مشکلات حوزهٔ آب مردم است و به محض تماس، اکیپ‌های ما به منطقهٔ موردنظر اعزام می‌شوند و مشکلات موجود را بررسی می‌کنند. مردم این را بدانند که طبق قانون ممنوع است که شرکت آب و فاضلاب به‌صورت برنامه‌ریزی شده آب منازل را قطع کند، بنابراین زمانی که مردم با افت فشار یا قطعی آب مواجه می‌شوند، یقین کنند که مشکلی در اطراف آن‌ها وجود دارد که ممکن است مربوط به بستن ناصحیح پمپ و یا گرفتگی شبکه و مواردی از این قبیل باشد. زمانی که هوا گرم می‌شود و مصارف بالا می‌رود، لازم است مصارف بیش از گذشته مدیریت شوند. حل این‌گونه مشکلات نیازمند مشارکت عمومی است.

۵۹ حلقه چاه در حال فعالیت ۲۴ ساعته برای تأمین آب شهر قزوین هستند تا مردم با مشکل افت فشار یا قطعی آب مواجه نشوند. همین امر موجب افت فشار می‌رود. زیرا پمپ‌ها از نظر استاندارد باید حداکثر ۱۸ ساعت فعال باشند و ۶ ساعت استراحت کنند تا دچار حادثه نشوند. یکی از مشکلات دیگری که با آن مواجه‌ایم، این است که ممکن است مانند هفته‌های گذشته برق برخی مناطق قطع شود، شبکهٔ برق سراسری است. هفتهٔ گذشته برق ۲۱ حلقه چاه ما قطع شد. این ۲۱ حلقه چاه حدود ۳ ساعت از مدار خارج شدند، وقتی چاه‌ها از مدار خارج شوند چاه از کار می‌افتد و مردم تصور می‌کنند اداره آب، آب را قطع کرده است. در حالی که آب و برق، انرژی‌های وابسته به هم هستند و اگر از این ۵۹ حلقه چاه، حتی یک یا دو حلقه چاه نیز از مدار خارج شود مشکلاتی در تأمین آب ایجاد می‌شود، زیرا در این صورت تولید کاهش می‌یابد اما مصرف کم نمی‌شود، بنابراین مردم تصور می‌کنند ما آب را قطع کرده‌ایم. در حالی که ما طبق قانون موظفیم ۲۴ ساعته به مردم خدمات‌رسانی کنیم و هیچ برنامه‌ای برای قطعی آب نداریم. ما که نمی‌توانیم از استان‌های دیگر به استان قزوین آب بیاوریم و آب مربوط به همین منطقه و به‌صورت محلی است، اما برق را کمکی و به‌صورت سراسری می‌توانند کاری کنند که قطع نشود. بنابراین ما باید همین میزان آب موجود را مدیریت کنیم.

وی ادامه دهد: اگر مردم مصرف برق را مدیریت کنند، این موضوع بر روی آب نیز تأثیر می‌گذارد، چون برق و آب انرژی‌های وابسته به یک‌دیگر بوده و مانند یک زنجیره به یک‌دیگر متصل هستند. در صورت قطع برق، چاه‌های ما از مدار خارج می‌شوند و با کاهش تولید، در توزیع آب مشکلاتی به‌وجود می‌آید. مدیریت مصرف انرژی باید دوگانه بوده و توصیه‌ها باید در هر دو زمینهٔ مصرف برق و آب صورت بگیرد. یکی دیگر از مسائلی که باید رعایت شود، تنظیم دمای کولرهای گازی است تا به شبکهٔ برق فشار نیاید. اگر مردم در مصرف برق صرفه‌جویی کنند، به حوزهٔ آب نیز کمک کرده‌اند.

ابوترابی در تشریح وضعیت روستاها گفت: روستاها دارای قنات، چشمه و چاه‌های کم‌عمق هستند. همهٔ این موارد متأثر از بارندگی هستند. این در حالی است که چاه‌های قزوین عمیق هستند و در کوتاه‌مدت متأثر از بارندگی سالیانه نیستند، البته در بلندمدت از این مسئله تأثیر می‌پذیرند. منابع آبی روستاها نظیر چاه و چشمه و قنات، متأثر از بارش‌های برف و باران هستند و اگر بارش‌های سالیانه کم باشد، تعداد زیادی از روستاهای ما تحت تأثیر این مسئله قرار می‌گیرند. روستائیان عزیز نیز باید مصارف خود را مدیریت کنند. اغلب روستاییان در منازل خود باغچه‌های بزرگی دارند که از آب لوله‌کشی برای آبیاری این باغچه‌ها استفاده می‌کنند و حیاط‌های بزرگ خود را نیز با همین آب شست‌وشو می‌کنند. این موارد باید مدیریت شود.

وی با اشاره به انشعابات غیرمجاز اظهار داشت: یکی از مشکلات بزرگ ما علی‌الخصوص در روستاها بحث انشعابات غیرمجاز است، به این معنا که در شهر و روستاها مشاهده می‌کنیم که به‌صورت غیرمجاز برای باغ و واحدهای در دست احداث و نیز برای واحدهای تجاری آب می‌برند. این مسائل ما را دچار چالش می‌کند و مشکلات بسیاری را در حوزهٔ آب‌رسانی ایجاد می‌کند. در سال گذشته ۹۵۰ انشعاب غیرمجاز در استان قزوین کشف و قطع شد. انشعابات غیرمجاز در آلودگی آب تأثیرگذار بوده و باعث هدر رفت آب می‌شود و نیز باعث افت فشار آب در آن منطقه‌ای که انشعابات غیرمجاز دارد، می‌شود. در هفته‌های اخیر نیز یک انشعاب غیرمجاز در شهر اقبالیه کشف شد که جریمهٔ سنگینی برای مالک این واحد تجاری در نظر گرفته شد. هم‌چنین در روزهای اخیر در منطقهٔ مهرگان نیز یک انشعاب غیرمجاز کشف و قطع شد. در روستاها نیز این‌گونه موارد وجود دارد. این‌ها مسائلی است که دست به دست هم می‌دهند تا ما جهت آب‌رسانی به مردم دچار چالش شویم. مردم در این موارد می‌توانند به ما کمک کنند و با مشاهدهٔ انشعابات غیرمجاز سکوت نکنند. شرکت آب و فاضلاب که از تک‌تک این موارد خبر ندارد و این حل این مشکل، کمک‌ها و گزارش‌های مردمی را می‌طلبد که مردم با تماس با سامانهٔ ۱۲۲ این انشعابات غیرمجاز را به ما گزارش بدهند. حتی در صورت مسجل شدن غیرمجاز بودن این انشعابات، ما به فرد گزارش دهنده پاداش نیز می‌دهیم. بنابراین همهٔ مردم اعم از مردم شهرها و روستاها باید دست به دست هم دهند و با مدیریت مصرف آب، ما را در خدمات‌رسانی در حوزهٔ آب یاری کنند.